|| ఓమ్ తత్ సత్||

Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English

సుందరకాండ.
అథ అష్టపంచాశస్సర్గః||

తతః తస్య గిరేః శృజ్ఞ్గే మహేన్ద్రస్య మహాబలాః|
హనుమత్ప్రముఖాః ప్రీతిం హరయో జగ్మురుత్తమామ్||1||

తం తతః ప్రీతిసంహృష్టః ప్రీతిమన్తం మహాకపిమ్|
జామ్బవాన్కార్యవృత్తాన్తం అపృచ్ఛదనిలాత్మజమ్||2||

కథం దృష్టా త్వయా దేవీ కథం వా తత్ర వర్తతే|
తస్యాం వా స కథం వృత్తః క్రూరకర్మా దశాననః||3||

తత్త్వతః సర్వమేతన్ నః ప్రబ్రూహి త్వం మహాకపే|
శ్రుతార్థాః చిన్తయిష్యామో భూయః కార్యవినిశ్చయమ్||4||

యశ్చార్థః తత్ర వక్తవ్యో గతైరస్మాభిరాత్మవాన్|
రక్షితం చ యత్ తత్ర తద్భావాన్వ్యాకరోతు నః||5||

స నియుక్తః తతః తేన సంప్రహృష్టతనూరుహః|
ప్రణమ్య శిరసా దేవ్యై సీతాయై ప్రత్యభాషత||6||

ప్రత్యక్షమేవ భవతాం మహేన్ద్రాఽగ్రాత్ ఖమాప్లుతః|
ఉదధేర్దక్షిణం పారం కాంక్షమాణః సమాహితః||7||

గచ్ఛతశ్చ హి మేఘోరం విఘ్నరూపమివాభవత్|
కాంచనం శిఖరం దివ్యం పశ్యామి సుమనోహరమ్||8||

స్థితం పన్థానమావృత్య మేనే విఘ్నం చ తం నగమ్|
ఉపసంగమ్య తం దివ్యం కాంచనం నగసత్తమమ్||9||

కృతా మే మనసా బుద్ధిర్భేతవ్యోఽయం మయేతి చ|
ప్రహతం చ మయా తస్య లాంగూలేన మహాగిరేః||10||

శిఖరం సూర్య సంకాశం వ్యశీర్యత సహస్రథా|
వ్యవసాయం చ తం బుద్ధ్వా స హోవాచ మహాగిరిః||11||

పుత్రేతి మధురాం వాణీం మనః పహ్లాదయన్నివ|
పితృవ్యం చాపి మాం విద్ధి సఖాయం మాతరిశ్వనః||12||

మైనాకమితి విఖ్యాతం నివసన్తం మహాదధౌ|
పక్షవన్తః పురా పుత్త్ర బభూవుః పర్వతోత్తమాః||13||

ఛన్దతః పృథివీం చేరుర్బాధమానాః సమన్తతః|
శ్రుత్వా నగానాం చరితం మహేన్ద్రః పాకశాసనః||14||

చిచ్ఛేద భగవాన్ పక్షాన్ వజ్రేణైషాం సహశ్రసః|
అహం తు మోక్షితః తస్మాత్ తవపిత్త్రా మహాత్మనా||15||

మారుతేన తదావత్స ప్రక్షిప్తోఽస్మి మహార్ణవే|
రామస్య చ మయా సాహ్యే వర్తితవ్య మరిన్దమ||16||

రామో ధర్మభృతాం శ్రేష్టో మహేన్ద్రసమవిక్రమః|
ఏతత్ శ్రుత్వా వచస్తస్య మైనాకస్య మహాత్మనః||17||

కార్యమావేద్య తు గిరే రుద్యతం చ మనో మమ|
తేన చాఽహ మనుజ్ఞాతో మైనాకేన మహత్మనా ||18||

స చాప్యస్తర్హితః శైలో మానుషేణ వపుష్మతా|
శరీరేణ మహాశైలః శైలేన చ మహాదధౌ||19||

ఉత్తమం జవమాస్థాయ శేషం పన్థాన మవస్థితః|
తతోఽహం సుచిరం కాలం వేగేనాభ్యగమం పథి||20||

తతః పశ్యామ్యహం దేవీం సురసాం నాగమాతరం|
సముద్ర మధ్యే సా దేవీవచనమ్ మాం అభాషత||21||

మమభక్షః ప్రదిష్టత్వం అమరైః హరిసత్తమ|
అతస్త్వాం భక్షయిష్యామి విహితస్త్వం చిరస్య మే||22||

ఏవముక్తః సురసయా ప్రాంజలిః ప్రణతః స్థితః|
విషణ్ణవదనో భుత్వా వాక్యం చేదముదీరయమ్||23||

రామో దాశరథిః శ్రీమాన్ ప్రవిష్టోదణ్డకావనమ్|
లక్ష్మణేన సహభ్రాత్రా సీతాయా చ పరన్తపః||24||

తస్య సీతా హృతా భార్యా రావణేన దురాత్మనా|
తస్యాస్సకాశం దూతోఽహం గమిష్యే రామశాసనాత్||25||

కర్తుమర్హసి రామస్య సాహాయ్యం విషయే సతీ|
అథవా మైథిలీం దృష్ట్వా రామం చ క్లిష్టకారిణమ్||26||

ఆగమిష్యామి తే వక్త్రం సత్యం ప్రతిశృణోమి తే|
ఏవముక్తా మయా సాతు సురసా కామరూపిణీ||27||

అబ్రవీన్నాతివర్తేత కశ్చిదేష వరో మమ|
ఏవముక్త్వా సురసయా దశయోజనమాయతః||28||

తతోర్థగుణవిస్తారో బభూవాహం క్షణేన తు|
మత్ప్రమాణానురూపం చ వ్యాదితం చ ముఖం తయా||29||

తద్దృష్ట్వా వ్యాదితం చాస్యం హ్రస్వం హ్యకరవం వపుః|
తస్మిన్ముహూర్తే చ పునః బభూవాంగుష్ఠమాత్రకః||30||

అభిపత్యాశు తద్వక్త్రం నిర్గతోఽహం తతః క్షణాత్|
అబ్రవీత్సురసా దేవీ స్వేన రూపేణ మాం పునః||31||

అర్థ్యసిద్ధై హరిశ్రేష్ఠ గచ్ఛ సౌమ్య యథాసుఖమ్|
సమానయచ వైదేహీం రాఘవేణ మహాత్మనా||32||

సుఖీభవ మహాబాహో ప్రీతాఽస్మి తవ వానర|
తతోఽహం సాధు సాధ్వితి సర్వభూతైః ప్రశంసితః||33||

తతోన్తఽరిక్షం విపులం ప్లుతోఽహం గరుడో యథా|
చాయామే నిగృహీతా చ న చ పశ్యామి కించన||34||

సోఽహం విగతవేగస్తు దిశోదశ విలోకయన్|
న కించిత్ తత్ర పశ్యామి యేన మేఽపహృతా గతి||35||

తతో మే బుద్ధిరుత్పన్నా కిన్నామ గగనే మమ|
ఈదృశో విఘ్న ఉత్పన్నో రూపం యత్ర న దృశ్యతే||36||

అధో భాగేన మే దృష్టిః శోచతా పాతితా మయా|
తతోఽద్రాక్ష మహం భీమాం రాక్షసీం సలిలేశయామ్||37||

ప్రహస్య చ మహానాద ముక్తోఽహం భీమయా తయా|
అవస్థిత మసంభ్రాన్తం ఇదం వాక్యమశోభనమ్||38||

క్వాసి గన్తా మహాకాయా క్షుధితాయా మమేప్సితః|
భక్షః ప్రీణయ మే దేహం చిరమాహారవర్జితమ్||39||

బాఢమిత్యేన తాం వాణీం ప్రత్యగృహ్ణా మహం తతః|
అస్య ప్రమాణా దధికం తస్యాః కాయ మపూరయమ్||40||

తస్యాశ్చాస్యం మహద్భీమం వర్ధతే మమభక్షణే|
న చ మాం సాధు బుబుధే మమ వా వికృతం కృతమ్||41||

తతోఽహం విపులం రూపం సంక్షిప్య నిమిషాన్తరాత్|
తస్యా హృదయమాదాయ ప్రపతామి నభః స్థలమ్||42||

సా విసృష్టభుజా భీమా పపాత లవణాంభసి|
మయా పర్వతసంకాశా నికృత్త హృదయా సతీ||43||

శృణోమి ఖగతానాం చ సిద్ధానాం చారణైః సహ|
రాక్షసీ సింహికా భీమా క్షిప్రం హనుమతా హతా||44||

తాం హత్వా పునరేవాఽహం కృత్య మాత్యయికం స్మరన్|
గత్వా చాహం మహాధ్వానం పశ్యామి నగమణ్డితమ్||45||

దక్షిణం తీర ముదధేః లంకా యత్ర చ సా పురీ|
అస్తం దినకరే యాతే రక్షసాం నిలయం పురమ్||46||

ప్రవిష్టోఽహం అవిజ్ఞాతో రక్షోభిర్భీమవిక్రమైః|
తత్ర ప్రవిశతశ్చాపి కల్పాన్తఘనసన్నిభా||47||

అట్టహాసం విముంచ్యన్తీ నారీ కాఽప్యుత్థితా పురః|
జిఘాం సన్తీం తతస్తాం తు జ్వలదగ్నిశిరోరుహామ్||48||

సవ్యముష్టిప్రహారేణ పరాజిత్య సుభైరవామ్|
ప్రదోషకాలే ప్రవిశన్ భీతయాఽహం తయోదితః||49||

అహం లంకాపురీ వీరనిర్జితా విక్రమేణ తే|
యస్మాత్తస్మాద్విజేతాఽసి సర్వరక్షాంస్యశేషతః||50||

తత్రహం సర్వరాత్రం తు విచిన్వన్ జనకాత్మజామ్|
రావణాంతః పురగతో న చాపశ్యం సుమధ్యమామ్||51||

తతస్సీతా మపశ్యంస్తు రావణస్య నివేశనే|
శోకసాగరమాసాద్య న పార ముపలక్షయే||52||

శోచతా చ మయాదృష్టం ప్రాకారేణ సమావృతమ్|
కాంచనేన వికృష్టేన గృహోపవనముత్తమమ్||53||

సప్రాకార మవప్లుత్య పశ్యామి బహుపాదపమ్|
అశోకవనికామధ్యే శింశుపాపాదపోమహాన్||54||

తమారుహ్య చ పశ్యామి కాంచనం కదళీవనమ్|
అదూరే శింశుపావృక్షాత్ పశ్యామి వరవర్ణినీమ్||55||

శ్యామాం కమలపత్రాక్షీ ముపవాసకృశాననామ్|
తదేకవాసస్సంవీతాం రజోధ్వస్త శిరోరుహామ్||56||

శోకసన్తాప దీనాంగీం సీతాం భర్తృహితే స్థితామ్|
రాక్షసీభిర్విరూపాభిః క్రూరాభి రభిసంవృతామ్||57||

మాంసశోణిత భక్షాభిః వ్యాఘ్రీభిర్హరిణీమివ|
సామయా రాక్షసీ మధ్యే తర్జ్యమానా ముహుర్ముహుః||58||

ఏకవేణీధరా దీనా భర్తృచిన్తాపరాయణా|
భూమిశయ్యా వివర్ణాంగీ పద్మినీవ హిమాగమే||59||

రావణాత్ వినివృతార్థా మర్తవ్యకృతనిశ్చయా|
కథంచిన్ మృగశాబాక్షీ తూర్ణమాసాదితా మయా||60||

తాం దృష్ట్వా తాదృశీం నారీం రామపత్నీం యశస్వినీమ్|
తత్రైవ శింశుపావృక్షే పశ్యన్నహమవస్థితః||61||

తతో హలహలాశబ్దం కాంచినూపురమిశ్రితమ్|
శ్రుణోమ్యధిక గమ్భీరం రావణస్య నివేశనే||62||

తతోఽహం పరమోద్విగ్నః స్వం రూపం ప్రతిసంహరన్|
అహం తు శింశుపావృక్షే పక్షీవ గహనే స్థితః||63||

తతో రావణ దారాశ్చ రావణశ్చ మహాబలః|
తం దేశం సమనుప్రాప్తా యత్ర సీతాఽభవత్ స్థితా||64||

తం దృష్ట్వాఽథ వరారోహా సీతా రక్షోగణేశ్వరమ్|
సంకుచ్యోరూస్తనౌ పీనౌ బాహూభ్యాం పరిరభ్య చ||65||

విత్రస్తాం పరమోద్విగ్నాం వీక్షమాణాం తతస్తతః|
త్రాణాం కించిదపశ్యన్తీం వేపమానాం తపస్వినీమ్||66||

తామువాచ దశగ్రీవః సీతపరమదుఃఖితా|
అవాక్ఛిరాః ప్రపతితో బహుమన్యస్వ మామితి||67||

యదిచేత్త్వం తు దర్పానామాం నాభినన్దసి గర్వితే|
ద్వౌమాసానన్తరం సీతే పాస్యామి రుధిరం తవ||68||

ఏతత్చ్రుత్వా వచస్తస్య రావణస్య దురాత్మనః|
ఉవాచ పరమకృద్ధా సీతా వచనముత్తమమ్||69||

రాక్షసాధమ రామస్య భార్యామమిత తేజసః|
ఇక్ష్వాకుకులనాథస్య స్నుషాం దశరథస్య చ||70||

అవాచ్యం వదతో జిహ్వా కథం న పతితా తవ|
కించిద్వీర్యం తవానార్యం యో మాం భర్తురసన్నిధౌ||71||

అపహృత్యాఽఽగతః పాప తేనాఽదృష్టో మహాత్మనా|
న త్వం రామస్య సదృశో దాస్యేఽప్యస్య న యుజ్యసే||72||

యజ్ఞీయః సత్యవాదీ చ రణశ్లాఘీ చ రాఘవః|
జానక్యా పరుషం వాక్యమేవ ముక్తో దశాననః||73||

జజ్వాల సహసా కోపా చ్చితాస్థ ఇవ పావకః|
వివృత్య నయనే క్రూరే ముష్టిముద్యమ దక్షిణమ్||74||

మైథిలీం హన్తుమారబ్దః స్త్రీభిర్హాహాకృతం తదా|
స్త్రీణాం మధ్యాత్ సముత్పత్య తస్య భార్యా దురాత్మనః||75||

వరా మండోదరీ నామ తయా చ ప్రతిషేధితః |
ఉక్తశ్చ మధురాం వాణీం తయా స మదనార్దితః||76||

సీతాయా తవ కిం కార్యం మహేన్ద్రసమవిక్రమః|
దేవగన్ధర్వకన్యాభిః యక్షకన్యాభి రేవ చ||77||

సార్థం ప్రభో రమస్వేహ సీతయా కిం కరిష్యసి|
తతస్తాభిః సమేతాభిర్నారీభిః స మహాబలః||78||

ప్రసాద్య సహసా నీతో భవనం స్వం నిశాచరః|
యాతే తస్మిన్ దశగ్రీవే రాక్షస్యో వికృతాననః||79||

సీతాం నిర్భర్త్సయామాసుః వాక్యైః క్రూరైః సుదారుణైః|
తృణవద్భాషితం తాసాం గణయామాస జానకీ||80||

గర్జితం చతదా తాసాం సీతాం ప్రాప్య నిరర్థకమ్|
వృథాగర్జితనిశ్చేష్టా రాక్షస్యః పిశితాశనాః||81||

రావణాయ శశంసుస్తాః సీతాఽధ్యవసితం మహత్|
తతస్తాః సహితా సర్వా విహితాశా నిరుద్యమాః||82||

పరిక్షిప్య సమన్తాత్ తాం నిద్రావశముపాగతాః|
తాసుచైవ ప్రసుప్తాసు సీతా భర్తృహితే రతా||83||

విలప్య కరుణం దీనా ప్రశుశోచ సుదుఃఖితా|
తాసాం మధ్యాత్ సముత్థాయ త్రిజటా వాక్యమబ్రవీత్||84||

ఆత్మానం ఖాదత క్షిప్రం న సీతా వినశిష్యతి|
జనకస్యాత్మజా సాధ్వీ స్నుషా దశరథస్య చ||85||

స్వప్నో హ్యద్య మయా దృష్టో దారుణో రోమహర్షణః|
రక్షసాం చ వినాశాయ భర్తురస్యా జయాయ చ||86||

అలమస్మాత్ పరిత్రాతుం రాఘవాద్రాక్షసీగణం|
అభిచాయామ వైదేహీ మే తద్ది మమరోచతే||87||

యస్యా హ్యేనం విధః స్వప్నో దుఃఖితాయాః ప్రదృశ్యతే|
సా దుఃఖైర్వివిధైర్ముక్తా సుఖమాప్నోత్యనుత్తమమ్||88||

ప్రణిపాతా ప్రసన్నా హి మైథిలీ జనకాత్మజా|
తతస్సా హ్రీమతీ బాలా భర్తుర్విజయహర్షితా||89||

అవోచత్ యదితత్ తథ్యం భవేయం శరణం హి వః|
తాం చాహం తాదృశీం దృష్ట్వా సీతాయా దారుణాం దశామ్||90||

చిన్తయామాస విక్రాన్తో న చ మే నిర్వృతం మనః|
సంభాషణార్థం చ మయా జానక్యాశ్చిన్తితో విధిః||91||

ఇక్ష్వాకూణాం హి వంశస్తు తతో మమ పురస్కృతః|
శ్రుత్వా తు గదితాం వాచం రాజర్షి గణపూజితామ్||92||

ప్రత్యభాషత మాం దేవీభాష్పైః పిహితలోచనా|
కస్త్వం కేన కథం చేహ ప్రాప్తో వానరపుంగవ||93||

కాచ రామేణ తే ప్రీతిః తన్మే శంసితుమర్హసి|
తస్యాస్తద్వచనం శ్రుత్వా హ్యహ మప్యబ్రువం వచః||94||

దేవి రామస్య భర్తుస్తే సహాయో భీమవిక్రమః|
సుగ్రీవో నామ విక్రాన్తో వానరేన్ద్రో మహాబలః||95||

తస్యమాం విద్ధి భృత్యం త్వం హనుమన్త మిహాఽఽగతమ్|
భర్త్రాఽహం ప్రేషితః తుభ్యం రామేణాఽక్లిష్టకర్మణః||96||

ఇదం చ పురుషవ్యాఘ్రః శ్రీమాన్ దాశరథిః స్వయమ్|
అంగుళీయ మభిజ్ఞాన మదాత్ తుభ్యం యసస్విని||97||

తదిచ్ఛామి త్వయాఽఽజ్ఞప్తం దేవి కింకరవాణ్యహమ్|
రామలక్ష్మణయోః పార్శ్వం నయామి త్వాం కిముత్తరమ్||98||

ఏతత్ శ్రుత్వా విదిత్వా చ సీతా జనకనన్దినీ|
అహ రావణ ముత్సాద్య రాఘవో మాం నయత్వితి ||99||

ప్రణమ్య శిరసా దేవీ మహమార్యా మనిన్దితామ్|
రాఘవస్య మనోహ్లాద అభిజ్ఞానం మయాచిషమ్||100||

అథ మామబ్రవీత్ సీతా గృహ్యతామయముత్తమః|
మణిర్యేన మహాబాహూ రామస్త్వాం బహుమన్యతే||101||

ఇత్యుక్త్వాతు వరారోహా మణిప్రవరమద్భుతమ్|
ప్రాయచ్ఛత్ పరమోద్విగ్నా వాచా మాం సందిదేశ హ||102||

తతస్తస్యై ప్రణమ్యాహం రాజపుత్య్రై సమాహితః|
ప్రదక్షిణం పరిక్రామ మిహాభ్యుద్గతమానసః||103||

ఉక్తోఽహం పునరేవేదం నిశ్చిత్య మనసా తయా|
హనుమాన్మమ వృత్తానం వక్తు మర్హసి రాఘవే||104||

యథాశ్రుత్వైవ న చిరాత్తావుభౌ రామలక్ష్మణౌ|
సుగ్రీవసహితౌ వీరా వుపేయాతాం తథా కురు||105||

యదన్యథా భవేదేతత్ ద్వౌమాసౌ జీవితం మమ|
న మాం ద్రక్ష్యతి కాకుత్‍స్థోమ్రియే సాఽహ మనాథవత్||106||

తచ్ఛ్రుత్వా కరుణం వాక్యం క్రోధో మామభ్యవర్తత|
ఉత్తరం చ మయా దృష్టం కార్యశేషమనంతరమ్||107||

తతోఽవర్ధత మే కాయస్తదా పర్వతసన్నిభః|
యుద్ధకాంక్షీ వనం తచ్చ వినాశయితుమారభే||108||

తద్భగ్నం వనషణ్డం తు భ్రాన్తత్రస్తమృగద్విజమ్|
ప్రతిబుద్ధా నిరీక్షన్తే రాక్షస్యా వికృతాననః||109||

మాం చ దృష్ట్వా వనే తస్మిన్ సమాగమ్య తతస్తతః|
తాః సమభ్యాఽఽగతాః క్షిప్రం రావణాయచ చక్షిరే||110||

రాజన్ వనమిదం దుర్గం తవ భగ్నం దురాత్మనా|
వానరేణ హ్యవిజ్ఞాయ తవ వీర్యం మహాబల||111||

దుర్బుద్ధేస్తస్య రాజేన్ద్ర తవ విప్రియకారిణః|
వధమాజ్ఞాపయ క్షిప్రం యథాఽసౌ విలయం ప్రజేత్||112||

తచ్ఛ్రుత్వా రాక్షసేన్ద్రేణ విసృష్టా భృశదుర్జయాః|
రాక్షసాః కింకరా నామ రావణస్య మనోఽనుగాః||113||

తేషామశీతి సాహస్రం శూలముద్గరపాణినామ్|
మయా తస్మిన్ వనోద్దేశే పరిఘేణ నిషూదితమ్||114||

తేశాం తు హతశేషా యే తే గత్వా లఘువిక్రమాః|
నిహతం చ మహత్ సైన్యం రావణాయాచచక్షిరే||115||

తతోమే బుద్ధిరుత్పన్నా చైత్య ప్రాసాదమాక్రమమ్|
తత్రస్థాన్ రాక్షసాన్ హత్వా శతం స్తమ్భేన వైపునః||116||

లలామ భూతో లంకాయాః స వైవిధ్వంసితో మయా|
తతః ప్రహస్తస్య సుతం జంబుమాలినమాదిశత్||117||

రాక్షసైర్బహుభిః సార్థం ఘోరరూప భయానకైః|
తం మహాబలసంపన్నం రాక్షసం రణకోవిదమ్||118||

పరిఘేణాతి ఘోరేణ సూదయామి సహానుగం|
తత్ శృత్వా రాక్షసేంద్రస్తు మంత్రిపుత్త్రాన్ మహాబలాన్||119||

పదాతి బలసంపన్నాన్ ప్రేషయామాస రావణః|
పరిఘేణైవ తాన్ సర్వాన్ నయామి యమసాదనమ్||120||

మంత్రిపుత్త్రాన్ హతాన్ శ్రుత్వా సమరే లఘువిక్రమాన్|
పంచ సేనాగ్రగాన్ శూరాన్ ప్రేషయామాస రావణః||121||

తానహం సహసైన్యాన్ వై సర్వానేవాభ్యసూదయమ్|
తతః పునర్దశగ్రీవః పుత్త్రమక్షం మహాబలమ్||122||

బహుభీ రాక్షసైస్సార్థం ప్రేషయామాస రావణః|
తం తు మన్డోదరీపుత్త్రం కుమారం రణపణ్డితమ్||123||

సహసా ఖం సముత్క్రాన్తం పాదయోశ్చ గృహీతవాన్ |
చర్మాసినం శతగుణం భ్రామయిత్వా వ్యపేషయమ్||124||

తం అక్షమాగతమ్ భగ్నం నిశమ్య స దశాననః|
తత ఇన్ద్రజితం నామ ద్వితీయం రావణస్సుతమ్||125||

వ్యాదిదేశ సుసంక్రుద్ధో బలినం యుద్ధదుర్మదమ్|
తచ్చాప్యహం బలం సర్వం తం చ రాక్షసపుంగవమ్||126||

నష్టౌజసం రణే కృత్వా పరం హర్షముపాగమమ్|
మహతాఽపి మహాబాహుః ప్రత్యయేన మహాబలః||127||

ప్రేషితో రావణే నైవ సహవీరైర్మదోత్కటైః|
సోఽవిషహ్యం హి మాం బుద్ధ్వా స్వం బలం చావమర్దితమ్||128||

బ్రాహ్మేణాస్త్రేణ స తు మాం ప్రాబధ్నాచ్చాతివేగితః|
రజ్జుభిశ్చాపి బధ్నన్తి తతో మాం తత్ర రాక్షసాః||129||

రావణస్య సమీపం చ గృహీత్వా మాముపానయన్|
దృష్ట్వా సంభాషితశ్చాహం రావణేన దురాత్మనా||130||

పృష్టశ్చ లంకాగమనం రాక్షసానాం చ తం వధమ్|
తత్సర్వం చ మయా తత్ర సీతార్థమితి జల్పితమ్||131||

అస్యాహం దర్శనాకాంక్షీ ప్రాప్తః తద్భవనం విభో|
మారుతస్యౌరసః పుత్త్రో వానరో హనుమానహమ్||132||

రామదూతం చ మాం విద్ధి సుగ్రివ సచివం కపిమ్|
సోఽహం దూత్యేన రామస్య త్వత్సకాశ మిహాగతః||133||

సుగ్రీవశ్చ మహాతేజాః స త్వాం కుశలమబ్రవీత్|
ధర్మార్థకామసహితం హితం పథ్య మువాచ చ||134||

వసతో ఋష్యమూకే మే పర్వత విపులద్రుమే|
రాఘవో రణవిక్రాన్తో మిత్రత్వం సముపాగతః||135||

తేన మే కథితం రాజ్ఞా భార్యా మే రక్షసా హృతా|
తత్ర సాహాయ్య మస్మాకం కార్యం సర్వాత్మనా త్వయా||136||

మయా చ కథితం తస్మై వాలినశ్చ వధం ప్రతి|
తత్ర సహాయ్య హేతోర్మే సమయం కర్తుమర్హసి||137||

వాలినా హృతరాజ్యేన సుగ్రీవేణ మహాప్రభుః|
చక్రేఽగ్ని సాక్షికం సఖ్యం రాఘవః సహలక్ష్మణః||138||

తేన వాలినముత్పాట్య శరేణైకేన సంయుగే|
వానరాణాం మహారాజః కృతః స ప్లవతాం ప్రభుః||139||

తస్యసాహయ్యమస్మాభిః కార్యం సర్వాత్మనా త్విహ|
తేన ప్రస్థాపితః తుభ్యం సమీప మిహ ధర్మతః||140||

క్షిప్రమానీయతాం సీతా దీయతాం రాఘవాయ చ|
యావన్నహరయో వీరా విధమన్తి బలం తవ||141||

వానరాణాం ప్రభావో హి న కేన విదితః పురా|
దేవతానాం సకాశం చ యే గచ్చన్తి నిమన్త్రితాః||142||

ఇతి వానరరాజః త్వామాహేత్యభిహితో మయా|
మామైక్షత తతః క్రుద్ధః చక్షుసా ప్రదహన్నివ||143||

తేన వధ్యోఽహమాజ్ఞప్తో రక్షసా రౌద్రకర్మణా|
మత్ప్రభావం అవిజ్ఞాయ రావణేన దురాత్మనా||144||

తతో విభీషణో నామ తస్య భ్రాతా మహామతిః|
తేన రాక్షరాజోఽసౌ యాచితో మమకారణాత్||145||

నైవం రాక్షసశార్దూల త్యజతా మేష నిశ్చయః|
రాజశాస్త్రవ్యపేతో హి మార్గః సంసేవ్యతే త్వయా||146||

దూతవధ్యా న దృష్టా హి రాజశాస్త్రేషు రాక్షస|
దూతేన వేదితవ్యం చ యథార్థం హితవాదినా||147||

సుమహత్యపరాధేఽపి దూతస్యాతులవిక్రమ|
విరూపకరణం దృష్టం న వధోఽస్తీతి శాస్త్రతః||148||

విభీషణేనైవ ముక్తో రావణః సందిదేశ తాన్ |
రాక్షసానేత దేవాస్య లాంగూలం దహ్యతామితి||149|
తతస్తస్య వచశ్శ్రుత్వా మమ పుచ్చం సమన్తతః|
వేష్టితం శణవల్కైశ్చ జీర్ణైః కార్పాసజైః పటైః||150||

రాక్షసాః సిద్ధసన్నాహాః తతస్తే చణ్డవిక్రమాః|
తదాఽదహ్యన్త మే పుచ్చం నిఘ్నన్తః కాష్ఠముష్టిభిః||151||

బద్ధస్య బహుభిః పాశైర్యన్త్రితస్య చ రాక్షసైః|
తతస్తే రాక్షసా శ్శూరా బద్ధం మామగ్నిసంవృతమ్||152||

అఘోషయన్ రాజమార్గే నగరద్వారమాగతాః|
తతోఽహం సుమహద్రూపం సంక్షిప్య పునరాత్మనః||153||

విమోచయిత్వా తం బద్ధం ప్రకృతిస్థః స్థితః పునః|
ఆయసం పరిఘం గృహ్య తాని రక్షాంస్యసూదయమ్||154||

తతస్తన్నగరద్వారం వేగే నాప్లుతవానహమ్|
పుచ్ఛేన చ ప్రదీప్తేన తాం పురీం సాట్టగోపురామ్||155||

దహామ్యహమసంభ్రాన్తో యుగాన్తాగ్నిరివ ప్రజాః|
వినష్టా జానకీ వ్యక్తం న హ్యదగ్ధః ప్రదృశ్యతే||156||

లంకాయాం కశ్చిదుద్దేశః సర్వా భస్మీకృతా పురీ|
దహతా చ మయా లంకాం దగ్ధా సీతా న సంశయమ్||157||

రామస్యహి మహత్కార్యం మయేదం వితథీకృతమ్|
ఇతి శోకసమావిష్టః చిన్తామహముపాగతః||158||

అథాహం వాచ మశ్రౌషం చారణానాం శుభాక్షరామ్|
జానకీ నచ దగ్ధేతి విస్మయోదన్త భాషిణామ్||159||

తతో మే బుద్ధిరుత్పన్న శ్రుత్వా తామద్భుతాం గిరమ్|
అదగ్ధా జానకీత్యేవం నిమిత్తైశ్చోపలక్షితా||160||

దీప్యమానే తు లాంగూలే నమాం దహతి పావకః|
హృదయం చ ప్రహృష్టం మే వాతాః సురభిగన్దినః||161||

తైర్నిమిత్తైశ్చ దృష్టార్థైః కారణైశ్చ మహాగుణైః|
ఋషివాక్యైశ్చ సిద్దార్థైరభవం హృష్టమానసః||162||

పునర్దృష్ట్వా చ వైదేహీం విసృష్టశ్చతయా పునః|
తతః పర్వతమాసాద్య తత్రారిష్టమహం పునః||163||

ప్రతిప్లవనమారేభే యుష్మద్దర్శన కాంక్షయా|
తతః పవనచన్ద్రార్క సిద్ధగంధర్వ సేవితమ్||164||

పన్థానమహమాక్రమ్య భవతో దృష్టవానిహ|
రాఘవస్య ప్రభావేన భవతాం చైవ తేజసా||165||

సుగ్రీవస్య చ కార్యార్థం మయా సర్వమనుష్ఠితమ్|
ఏతత్సర్వం మయా తత్ర యథావదుపపాదితమ్||166||

అత్రయన్న కృతం శేషం తత్ సర్వం క్రియతామితి ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే అష్టపంచాశస్సర్గః ||

|| Om tat sat ||